حقوق از ديدگاه نهج البلاغه

مشخصات كتاب

سرشناسه: قرباني زين العابدين

عنوان و نام پديدآور: حقوق از ديدگاه نهج البلاغه نويسنده زين العابدين قرباني

مشخصات نشر: تهران

مشخصات ظاهري: ص 20

فروست: (انتشارات بنياد نهج البلاغه 5)

وضعيت فهرست نويسي: فهرستنويسي قبلي

يادداشت: كتابنامه به صورت زيرنويس

شماره

كتابشناسي ملي: 68523

مقدمه

بسم الله الرحمن الرحيم

بخش مهمي از «نهج البلاغه» را حقوق و وظائفي را كه افراد جامعه نسبت به يكديگر دارند، تشكيل مي دهد، و ما براي بررسي اين بخش از كتاب، مباحث آينده را مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهيم:

حقوق و رمز پيدايش آن

انسان طبعا اجتماعي و به اصطلاح «مدني بالطلبع» است، او بر خلاف اكثر حيوانات، به تنهائي قادر به رفع نيازمنديهاي همه جانبه اش نيست و چنانچه بخواهد يك زندگي سعادتمندانه داشته باشد، بايد با همنوعانش گرد هم آمده هر كدام بار مسئوليت گوشه اي از اجتماع را بعهده بگيرند، يكي كشاورزي كند، ديگري نساجي، آن يكي خياطي كند و آن ديگري كفاشي و …

بديهي است كه در چنين زندگي تعاوني اجتماعي، مقرراتي لازم است تا وظائف و تكاليف افراد را تعيين كند و حدود روابط و پيوستگيهاي آنان را مشخص نمايد و در صورت اصطكاك منافع، جلو تجاوز و تعديات آنان را بگيرد، و اين همان رمز پيدايش حقوق است و از همين جا تعريف «حقوق اصطلاحي» نيز معلوم مي گردد كه: «مجموع قواعد و قوانين لازم الاجرائي است كه به منظور حفظ نظام جامعه و تنظيم روابط افراد و ملل و بهبود وضعيت جامعه وضع گرديده است». [1].

البته حقوق، يك معني جامعتر و شاملتري نيز دارد و آن «سلطنت و اقتدار خاصي است كه فرد نسبت به اشخاص و اشياء دارد» [2] خواه قانون آن را به رسميت شناخته باشد كه از آن تعبير به «حقوق قانوني» مي شود، و خواه اخلاق پشتوانه ي آن باشد كه از آن تعبير به «حقوق اخلاقي» مي شود، و خواه مذهب مويد آن باشد كه همان «حقوق مذهبي» است. منظور ما در اين بررسي، نشان